مانع تجربه مخدرها شویم ، روزنامه شیراز نوین
مریم شمالیان- شیرازنوین
shomalianm@gmail.com
گرایش به دخانیات و مواد مخدر در سنین پایین معضلی است که اغلب به دلیل نآاگاهی صورت میگیرد و میتواند سرتاسر زندگی فرد و آیندهاش را تباه کند. اعتیاد واقعاً یک بیماری است و درست مانند سایر بیماریها، پیشگیری از آن بهتر و مؤثرتر از درمان است. پیشگیری از مصرف مواد مخدر در ۳ سطح پیشگیری اولیه، ثانویه و پیشگیری ثالث بوده و خانواده، به ویژه والدین در پیشگیری از مصرف مواد مخدر نقش بسیار تأثیرگذاری دارند.
پیشگیری اولیه باعث جلوگیری از شروع مصرف مواد و منجر به کاهش میزان بروز و در نتیجه کاهش میزان شیوع مصرف مواد در افراد میشود. پیشگیری ثانویه برای افرادی صورت میگیرد که پس از مصرف مواد مخدر، هنوز علائم بیمارگونه نشان ندادهاند، اما در معرض خطر مشکلات ناشی از آن قرار دارند. هدف این مرحله از پیشگیری، غربال کردن و درمان افراد مصرفکننده در مراحل اولیه پیدایش یک مشکل است.
در خصوص پیشگیری ثالث باید بگوییم که برای افرادی است که از مشکلات ناشی از مصرف مواد همچون فرار از مدرسه یا خانه، مشکلات تحصیلی و ارتکاب به جرم و جنایت در رنج و عذاب هستند.
نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد
حمایت خانواده و توجه و پاسخگویی به نیاز فرزندان، عامل بازدارنده و بسیار مؤثری است تا فرزندان به سمت خطاهایی همچون گرایش به مواد مخدر نروند.
یک خانواده خوب و حمایتگر با وجود دارا بودن اقتدار لازم، به نظرات فرزندان نیز توجه میکند و اجازه نمیدهد تا خانواده را یک بستر ناامن و محیطی که به آنها بیتوجهی میشود، بدانند.
وقت گذراندن والدین با فرزندان در زمانهایی مانند چند ساعت در طول هفته و نظرخواهی از فرزندان برای تصمیمگیری در خصوص کارها و امور خانه و خانواده، موجب افزایش عزت نفس فرزندان شده تا آنها خود را ارزشمند بدانند و نخواهند با قرار گرفتن در جمع دوستان نامناسب برای پر کرن خلأهای خود به کارهایی مانند مصرف مواد مخدر روی بیاورند. در نظر گرفتن یک روز برای تفریحهای سالم، همچون رفتن به دل طبیعت، ورزش خانوادگی و... موجب میشود تا اوقات فراغت فرزند به خوبی پر شده و کمتر فرصتی برای گرایش به جمع دوستان نامناسب برای پر کردن وقتهای آزاد خود داشته باشد.
مشارکت دادن فرزندان در امور خانه از خرید تا انجام کارهای منزل و شخصیت دادن به آنها برای چیدن وسایل اتاق خود و... همگی موجب میشود تا اعتماد به نفس فرزندان تقویت شده و کمتر دچار احساساتی نظیر غم، خشم، تنفر، ترس و... شوند.
یک نکته دیگر این است که لزوماً نباید با حمایت مالی فرزندان را در خانواده تأیید کرد. در خانوادههای سالم برای برآوردن نیازهایی مانند مورد تأیید قرار گرفتن، جلب توجه و محبت، صمیمیت و... از امکانات مادی (صرف پول و هزینههای اضافی) استفاده نمیشود و چنانچه امکانات مادی خانواده کم باشد، برآوردن نیازهای معنوی اعضا به حاشیه رانده نمیشود.
اعضای خانواده سالم از دروغ و پنهانکاری در روابط خود پرهیز میکنند و همچنین در این خانوادهها به هریک از اعضا امکان رشد و بالندگی داده میشود. شرایط مادی و وسایل رفاهی در فضایی از تشویق، حمایت، عشق و محبت که لازمه رشد و محبت هستند، تا حد لازم و امکان در خانواده سالم فراهم میشود و اعضای خانواده واژه «تا حد امکان» را درک میکنند و فراتر از توان خانواده انتظاری نخواهند داشت.
لزوم توجه به افزایش اعتماد به نفس
افرادی که به مصرف مواد مخدر روی میآورند، اغلب اعتماد به نفس پایینی دارند. والدین برای افزایش عزت نفس فرزندان باید به تشویق به عنوان بهترین روش تربیتی، اجتناب از تحقیر و دادن مسئولیتهای مناسب بر اساس سن و توانایی فرزندان توجه ویژه داشته باشند.
همچنین وضع مقررات روشن در خانواده حائز توجه است؛ کودکان در قالب چارچوبها بهتر عمل میکنند. وقتی خانواده به صورت روشن و شفاف به تعریف هنجارها برای فرزندان میپردازند، کمتر ممکن است که این هنجارها و انتظارات توسط فرزند مورد حمله قرار بگیرد. همچنین والدین باید تعامل و پیوند مستمر با مدرسه داشته باشند و آموزشهای لازم برای نحوه برخورد با نیازهای فرزند خود در سنین مختلف را از طریق مربیان فرا بگیرند و کاری کنند که پیوند خانه و مدرسه همواره برقرار باشد.
والدین، بهترین الگوی فرزندان
والدین، پدربزرگ و مادربزرگ، اماکن مذهبی، معلمان، گروه همسالان، ورزشکاران قهرمان، شخصیتهای مذهبی، شخصیتهای داستان، اشخاص سیاسی و تاریخی، محله، تلویزیون، سینما، موسیقی و... به ترتیب بیشتر تأثیر را بر فرزندان میگذارند؛ پس بسیار مهم است که اعضای خانواده چه خصوصیت اخلاقی، ارزش و انگیزه ای به فرزند خود القا کنند؛ زیرا تقلید از والدین و نزدیکان و همچنین محیط بسیار مورد توجه فرزندان است. والدین باید به عاملی همچون تشویق هم نگاه ویژه داشته باشند؛ تشویق و حمایت والدین از شرکت کودکان و نوجوانان در فعالیتهای مدرسه، ورزش، موسیقی و سرگرمیهای سالم و... همگی در تربیت درست فرزندان و کاهش احتمال اقدام به اشتباهاتی همچون روی آوردن به مواد مخدر نقش بسزایی دارد. در پایان به این نکته اشاره میکنیم که خانواده میتواند در پیشگیری از اعتیاد نقش کلیدی داشته باشد و نباید با کوتاهی در رسیدگی و توجه به فرزندان سبب شود تا گرایش به مواد مخدر در فرزندان رقم بخورد.
یک طرح مدرسهای برای پیشگیری از اعتیاد
طرح یاریگران زندگی، طرحی است که آموزش و پرورش برای پیشگیری از اعتیاد در نظر گرفته است؛ هدف اصلی این طرح کاهش تمایل و خودداری از تجربه مصرف مواد مخدر و پیشگیری از آسیبپذیری و بروز اعتیاد در دانشآموزان است.
برای اجرای مطلوب این طرح، از ظرفیتهای مدارس همچون مشاوران و به ویژه تشکلهای رسمی و غیررسمی فعال برای پیشگیری، کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی، به ویژه اعتیاد در مدارس و جامعه دانشآموزی استفاده میشود.
توانمندسازی کمی و کیفی گروهها و تشکلهای دانشآموزی، یکی از رویکردهای مهم برای اجرای این طرح است و تلاش میشود تا از ابتکارات تشکلهای دانشآموزی در مبارزه با آسیبهای اجتماعی، به ویژه اعتیاد بهره گرفته شود.
آموزشوپرورش با تولید فکر میتواند به کاهش اعتیاد در جامعه کمک کند و محور اصلی طرح یاریگران زندگی، آموزش و توانمند کردن دانشآموزان است.
در راستای اجرای این طرح، تشکلهای مختلف با برنامهریزی مطلوب میتوانند در زمینه آگاهیبخشی به دانشآموزان، والدین آنها و کارکنان در زمینه آسیبهای اجتماعی و مخاطرات سلامت روان همکاری داشته باشند. در راستای فرهنگسازی این طرح نیز میتوان با تولید پیامهای فرهنگی در قالب فیلم و نشر آن در فضای مجازی و همچنین برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری برای مخاطبان این طرح تلاش کرد.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین