هلیله سیاه یک گیاه دارویی است که با نام‌های اهلیج، هلج، هاری تاکی، هلیله کابلی و هلیله سبز نیز از این گیاه یاد می‌شود. هلیله سیاه را به عنوان اکسیر عمر و جوانی می‌شناسند. هلیله سه نوع سیاه، سبز و زرد دارد. براساس طب سنتی، طبیعت هلیله سیاه گرم و خشک است. هلیله سیاه سرشار از آنتی‌اکسیدان، پلی فنول، تانن، فسفریک اسید، سوکسینیک اسید، کوئینیک اسید و شیکیمیک اسید است.
مهم‌ترین خواص هلیله سیاه
خواص هلیله سیاه بسیار فراوان و معجزه‌گر است. این داروی گیاهی برای سلامت بدن و درمان بیماری‌ها فواید زیادی دارد که در اینجا به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.
خاصیت هلیله سیاه برای مو
جلوگیری از سفید شدن مو‌ها یکی دیگر از خواص هلیله سیاه است. برای جلوگیری از سفیدی مو می‌توانید روزی یک یا دو عدد هلیله سیاه را هر روز به مدت یک سال‌ بخورید. از هلیله کابلی می‌توانید به صورت آب‌نبات استفاده کنید و روزی یک عدد از آن را زیر زبان بگذارید. پس از یک‌سال سیاه شدن مو‌های خود را مشاهده خواهید کرد.
از هلیله سیاه روغن مو ساخته می‌شود و این روغن می‌تواند درمانی برای ریزش مو و جلوگیری از شوره سر باشد. هلیله سیاه باعث افزایش گردش جریان خون در سر می‌شود و با تقویت ریشه مو از ریزش مو‌ جلوگیری کرده و موجب پر پشت شدن مو‌ها می‌شود؛ برای این منظور روغن هلیله سیاه را روی مو‌ها بمالید و سپس حمام کنید.
هلیله سیاه خواص ضد باکتری و ضد قارچی دارد و از این طریق می‌تواند به درمان شپش سر کمک کند.
خواص هلیله سیاه برای چشم
هلیله سیاه برای درمان بیماری‌ها و مشکلات مربوط به چشم‌ها بسیار مفید است؛ آب هلیله سیاه دارای خاصیت ضدالتهابی و تسکین دهندگی است و می‌تواند باعث کاهش عفونت شود. شما می‌توانید چشم‌های خود را با آی هلیله شست‌وشو دهید. برای تهیه آب هلیله سیاه، هلیله شسته‌شده را برای مدت یک شب در آب خیس کنید و با این آب می‌توانید صبح روز بعد چشم‌ها را شست‌و‌شو دهید. برای اینکه نور چشم‌ها را  تقویت کنید، برای حدود یک ماه هر روز صبح ناشتا قبل از طلوع آفتاب یک قاشق مرباخوری هلیله سیاه را وارد دهان کنید و بلافاصله روی آن آب بنوشید.
همچنین می‌توان هسته هلیله سیاه را برای ۱۲ ساعت در آب خیس کنید و سپس آن را آسیاب کنید و از پودر به دست‌آمده به‌عنوان خط چشم استفاده کنید و از این طریق از ابتلا به آب‌مروارید پیشگیری می‌کنید. برای درمان آبریزش چشم‌ها، پوسته هلیله سیاه را آسیاب کنید و به چشم خود بکشید.
خاصیت هلیله سیاه برای بلغم
هلیله سیاه مسهل و تقویت‌کننده معده است و به دلیل طبیعت گرم و خشکی که دارد باعث دفع بلغم می‌شود. برای از بین بردن غلبه بلغم از مزاج خودتان، هر روز بامداد به مقدار یک مثقال اطریفل صغیر مصرف کنید. اطریفل صغیر دارویی است که از گیاهان دارویی مانند هلیله زرد، هلیله سیاه، هلیله کابلی، بلیله، آمله، عسل و روغن بادام شیرین تهیه شده است. این داروی گیاهی مقوی معده است.
خواص هلیله سیاه برای پوست
از مهم‌ترین خاصیت هلیله سیاه خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی قوی هلیله است. هلیله سیاه با این خاصیت خود به درمان آکنه و جوش صورت کمک می‌کند. برای درمان آکنه به کمک هلیله سیاه، پودر هلیله را با آب جوش مخلوط کنید و این ترکیب را روی پوست صورت بمالید، پس از مدت ۱۵ دقیقه صورت خود را به خوبی با آب سرد بشویید.
هلیله سیاه یک ضد آفتاب طبیعی است؛ پودر هلیله را با مقداری شیر یا آب مخلوط کنید و روی صورت خود بمالید و ماساژ دهید؛ سپس با یک دستمال تمیز صورت خود را پاک کنید.
همچنین با کمک هلیله سیاه می‌توان سیاهی دور چشم را نیز درمان کرد؛ برای این‌کار مقداری از پودر هلیله سیاه را با گلاب و کف دریا ترکیب کنید تا به یک شکل خمیرمانند برسید؛ این خمیر را دور چشم خود بمالید و بعد از ۱۵ دقیقه با آب‌جوش بشویید.
خواص هلیله سیاه و رازیانه
ترکیب هلیله سیاه، رازیانه و شکر سرخ برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است. در ابتدا سه روز پیاپی روزی یک مرتبه و سپس هر ده روز یک مرتبه از این دارو استفاده کنید.
عوارض هلیله سیاه
مصرف هلیله سیاه در دوران بارداری به طور جدی ممنوع است و مصرف این داروی گیاهی ممکن است موجب کاهش تولید شیر مادر شود. از خاصیت هلیله سیاه این است که می‌تواند موجب کاهش قند خون بالا شود، اما مصرف هلیله سیاه برای کسانی که خطر ابتلا به دیابت و سندروم متابولیک دارند، توصیه نمی‌شود. همچنین مصرف هلیله سیاه را از دو هفته پیش از عمل جراحی باید قطع کنید. 
مصرف افراطی از هلیله سیاه ممکن است موجب اسهال و برخی مشکلات گوارشی مانند نفخ و گاز معده شود.
مصرف هلیله سیاه برای خانم‌هایی که قاعدگی سخت و شدید دارند هم توصیه نمی‌شود. 
افرادی که بیش از حد لاغر هستند و یا در هنگام انجام فعالیت‌های بدنی خسته می‌شوند نباید از هلیله سیاه استفاده کنند. اگر دچار اسهال شدید و بدن شما کم‌آب است از آنجا‌یی که هلیله قابض است، توصیه می‌شود که آن را مصرف نکنید.