جواب سؤالات مهم درباره کمخونی؛ حقیقتی که نمیدانید، روزنامه شیراز نوین
کمخونی یا آنمی، اختلال خونی شایعی است که در آن گلبولهای قرمز و یا هموگلوبین کافی در خون وجود ندارد و سؤالات رایجی در مورد آن وجود دارد.
به گزارش نمناک، کمخونی یک اختلال خونی است که به دلیل کاهش تولید هموگلوبین، یک عنصر مهم در سلولهای قرمز خون، رخ میدهد. علت کمخونی میتواند کمبود آهن، فولیک اسید یا ویتامین B12 باشد؛ این اختلال میتواند منجر به کاهش تعداد سلولهای قرمز و کاهش اکسیژنرسانی به اندامها شود. کمخونی، به ویژه فقر آهن در زنان، رایج است. در این بخش به سؤالات متداول درباره کمخونی پاسخ می دهیم.
آیا علت تمامی انواع کمخونی وراثتی است؟
این تصور رایج، اما اشتباه است؛ اگرچه برخی نوع کمخونی مانند آنمی داسیشکل و تالاسمی ارثی هستند، اما دلیل ابتلا به کمخونی همیشه وراثت نیست. در واقع، بسیاری از کمخونیها اکتسابی هستند، به عبارت دیگر به دلیل عوامل خارج از بدن ایجاد میشوند. بعضی از علل کمخونی شامل کمبود آهن، کمبود ویتامین B12 و التهابات هستند.
آیا افراد در دوران بزرگسالی هم به کمخونی مبتلا میشوند؟
این سؤال بسیار مهم است و واقعیت این است که بله، هر فردی در هر سنی میتواند به کمخونی مبتلا شود. اغلب افراد فکر میکنند که کمخونی فقط در کودکان رخ میدهد، اما واقعیت این است که هیچ گروه سنی خاصی از این بیماری مصون نیست.
دلایل مختلفی میتواند به کمخونی در بزرگسالان منجر شود. مسائلی مانند تغذیه نامناسب، کمبود آهن، عوامل زیستی مانند فیبروئید و برخی بیماریها میتوانند علت اصلی کمخونی در این گروه سنی باشند. همچنین، زنان در دوران بارداری و شیردهی نیز در معرض خطر بیشتری برای کمخونی قرار دارند.
بنابراین، باید درک کنیم که هر فردی در هر سنی ممکن است با کمخونی مواجه شود و اهمیت تشخیص و درمان آن را در همه گروههای سنی باید تأکید کرد.
آیا عدم درمان کمخونی باعث ابتلا به سرطان خون میشود؟
خیر! این ادعا اشتباه است و در واقع کمخونی و سرطان خون هیچ ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند. اگرچه هر دوی این بیماریها در خون رخ میدهند، اما اینکه کمخونی درمان نشود، هیچگاه منجر به ابتلا به سرطان خون نمیشود.
باید توجه داشت که کمخونی و سرطان خون دو بیماری مستقل هستند و دلایل و عوامل مختلفی برای هر کدام وجود دارد. احتمال ابتلا به کمخونی در افراد مبتلا به سرطان خون نیز وجود دارد، زیرا سلولهای استخوان نمیتوانند به طور صحیح سلولهای قرمز و سفید خون و پلاکتها را تولید کنند.
بنابراین، باید به این نکته توجه کرد که کمخونی و سرطان خون، دو بیماری مجزا هستند و درمان کمخونی هیچگاه به ابتلا به سرطان خون منجر نمیشود. همچنین در صورت مبتلا شدن به سرطان خون، درمان بیماری هر دو باید با توجه به نیازهای وضعیت فرد و توصیههای پزشکان انجام شود.
آیا گیاهخواران بیشتر دچار کمخونی میشوند؟
گیاهخواران به طور کلی در معرض خطر کمخونی بیشتری نیستند. با این حال، برخی گیاهخواران ممکن است برای تأمین مقدار کافی آهن، فولیک اسید و ویتامین B12 نیاز به برنامه غذایی منظم و متنوع داشته باشند. آهن و ویتامین B12 در مواد غذایی گیاهی به طور طبیعی کمتر یافت میشوند؛ به همین دلیل، گیاهخواران باید از منابع غنی از آهن مانند حبوبات، دانهها، سبزیجات تاریخچهدار و غذاهای تقویتکننده آهن گیاهی مانند تفالههای دانهها، توفو، سویا و آرد نیز استفاده کنند. همچنین، برای جذب بهتر آهن گیاهی، میتوان همراه خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند پرتقال و ترشیجات را توصیه کرد. در مورد ویتامین B12، گیاهخواران میتوانند از محصولات غذایی تقویتشده با ویتامین B12 یا مکملهای موجود در بازار استفاده کنند. همچنین، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه میتواند برای افرادی که رژیم غذایی گیاهی دارند و نگران کمخونی هستند، مفید باشد.
آیا دیابت از علل ابتلا به کمخونی است؟
بله، اما باید توجه داشت که دیابت به صورت مستقیم علت اصلی کمخونی نیست. در بیماران دیابتی، برخی از انواع کمخونی مانند کمخونی ناشی از کمبود آهن ممکن است شیوع بیشتری داشته باشند. این امر به دلیل برخی عواملی است که در بیماران دیابتی، جذب و استفاده از آهن توسط بدن ممکن است مختل شده باشد.
در واقع، دیابت میتواند تأثیری بر روی کمخونی داشته باشد، اما بهعنوان یک عامل مشترک و همبسته، نه بهعنوان علت مستقیم. برای درمان کمخونی در بیماران دیابتی، لازم است مشکل اصلی کمخونی، مانند کمبود آهن یا عوامل دیگر، مورد بررسی و درمان قرار گیرد. در هر صورت، مشاوره پزشک و تشخیص دقیق در این زمینه حائز اهمیت است.
آیا ورزش برای افراد مبتلا به کمخونی ممنوع است؟
اگرچه کودکان و بزرگسالان مبتلا به کمخونی ممکن است توان بدنی کمتری داشته باشند، اما در بیشتر موارد، فعالیت ورزشی برای آنها ممنوع نیست. در واقع، فعالیت بدنی منظم و معتدل میتواند بهبود عمومی بدن و بهبود کمخونی کمک کند. همچنین، فعالیت ورزشی منجر به افزایش ضربان قلب و جریان خون در بدن میشود که میتواند سلامت عمومی را تقویت کند.
با این حال، در صورتی که شدت کمخونی شدید باشد، وضعیت قلبی بیمار مشکل داشته باشد یا فعالیت ورزشی شدیدی انجام شود، پزشک ممکن است توصیهای در مورد محدودیت یا نوع فعالیت ورزشی داشته باشد. در هر صورت، مهم است که قبل از شروع هر نوع برنامه ورزشی، مشاوره پزشکی خود را جویا شوید تا برنامه مناسب و ایمنی برای شرایط شما تعیین شود.
در نهایت، باید توجه داشته باشید که هر فردی با توجه به شرایط خود، باید تصمیمهای مناسبی درباره فعالیت ورزشی خود بگیرد.
آیا کمخونی همیشه نشانه رژیم غذایی نادرست است؟
نه، این تصور اشتباه است و در حقیقت، کمخونی میتواند به علت عوامل متنوعی از جمله رژیم غذایی نادرست، بیماریهای مزمن، عوامل وراثتی، عفونتها، سرطان، عوامل تغذیهای مانند کمبود آهن، واکنشهای التهابی، عوامل شیمیایی و داروها، مشکلات جذب مواد مغذی و خونریزیها ایجاد شود؛ بنابراین، کمخونی تنها نشانه رژیم غذایی نادرست نیست و باید علت اصلی آن توسط پزشک تشخیص داده شود.
آیا زنان مبتلا به کمخونی هرگز نمیتوانند باردار شوند؟
نه، زنان مبتلا به کمخونی به طور کلی قابلیت باروری دارند و میتوانند باردار شوند. در بسیاری از موارد، با استفاده از درمانهای مناسب، تغذیه مناسب و مراقبت های پزشکی، کمخونی در زنان بهبود مییابد و باروری برای آنها ممکن است. برای زنانی که از کمخونی ژنتیکی رنج میبرند، مشاوره پزشکی درباره شرایط بارداری ضروری است. در کشورهای در حال توسعه، کمبود غذایی و رژیم غذایی نامناسب میتواند عامل کمخونی در زنان باشد، اما با اصلاح عوامل موجود، آنها نیز میتوانند شرایط خود را بهبود بخشند. برای این منظور، شناخت علت اصلی کمخونی و درمان مناسب آن بسیار مهم است و همچنین مشاوره پزشکی قبل از تصمیمگیری درباره باروری امری ضروری است.
آیا وقتی تعداد هموگلوبین خون کم باشد، بیمار نیاز به خون دارد؟
در صورتی که تعداد هموگلوبینها در خون کم باشد، بیمار ممکن است به انتقال خون نیاز داشته باشد، اما قبل از اقدام به انتقال خون، پزشکان درمانهای دارویی و تغییر رژیم غذایی را برای بهبود وضعیت هموگلوبین بررسی میکنند. استفاده از انتقال خون بهعنوان روش درمانی نهایی در موارد شدید و در صورت عدم بهبود با روشهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. تصمیم نهایی درباره نیاز به انتقال خون توسط پزشک معالج و با توجه به شرایط و نیازهای هر بیمار تعیین میشود.
آیا میتوان خودسرانه داروی کمخونی مصرف کرد؟
توصیه پزشکان بیانگر این است که هیچ فردی در هیچ شرایطی نباید به صورت خودسرانه داروها را خریداری و مداوای کمخونی را انجام دهد. به علت اینکه کمخونی میتواند علتهای مختلفی داشته باشد و کمبود آهن فقط یکی از آنهاست، تشخیص صحیح علت کمخونی بسیار مهم است. همچنین، کمخونی ممکن است نشانهای از بیماریهای دیگر باشد، مانند مولتیپل میلوما که با کمخونی شدید همراه است. در این موارد، مصرف داروها بدون نظر پزشک تنها میتواند به تشدید عوارض و وضعیت بیمار منجر شود. بنابراین، همواره باید داروها را پس از تشخیص صحیح و تجویز پزشک مصرف کرد.
آیا با تزریق خون میتوان مبتلا به کمخونی شد؟
کمخونی سلول داسیشکل و تالاسمی، واقعاً بیماریهای ارثی هستند و به وسیله ژنهایی که از پدر و مادر به فرزند منتقل میشوند، ایجاد میشوند.
این نوع کمخونی را نمیتوان به صورت مسری یا واگیردار در نظر گرفت. به همین دلیل، کمخونی سلول داسیشکل و تالاسمی نمیتوانند از طریق انتقال خون، HIV یا سرماخوردگی به دیگران منتقل شوند.
بهترین درمان برای کمخونی چیست؟
درمان کمخونی بستگی به علت اصلی کمخونی، شدت آن و وضعیت بالینی بیمار دارد. در صورتی که کمبود آهن عامل اصلی کمخونی باشد، تجویز مکملهای آهن توسط پزشک معالج مناسب است.
این مکملها شامل انواع مختلفی از ملح آهن مانند آهن سولفات و آهن گلوکونات میشوند که در جذب آهن و عوارض گوارشی ممکن است تفاوت داشته باشند.
یکی از روشهای جدید درمان کمخونی استفاده از لیپوزوم است. در این روش، آهن درون ساختار لیپیدی قرار میگیرد تا با مخاط دستگاه گوارش تماس نکند و عوارض گوارشی نظیر تهوع، دل درد و یبوست را به حداقل برساند. لیپوزومهای حاوی آهن تا زمانی که به دیواره روده(محل جذب آهن) برسند، تحت تأثیر آنزیمهای گوارشی قرار نمیگیرند؛ به همین دلیل، این روش دارای جذب بسیار بالاست و عوارض گوارشی را کاهش میدهد.
مهم است که در هر صورت، مشاوره و تجویز داروها و روش درمانی توسط پزشک متخصص صورت پذیرد و خودسرانهگری در درمان کمخونی توصیه نمیشود.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین